Lateinschule
Re: Lateinschule
Habe auch mal eine Frage:
Ich komme nicht klar mit dem Ausdruck "Mater Deum" für Kybele.
Könnte das eine Abkürzung sein für Gen.Pl.: Deorum?
http://cgi.ebay.de/ws/eBayISAPI.dll?Vie ... :MEBIDX:IT
Vielen Dank...
Ich komme nicht klar mit dem Ausdruck "Mater Deum" für Kybele.
Könnte das eine Abkürzung sein für Gen.Pl.: Deorum?
http://cgi.ebay.de/ws/eBayISAPI.dll?Vie ... :MEBIDX:IT
Vielen Dank...
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Da genügt eigentlich der Blick ins Wörterbuch: deum ist eine ältere, aber
auch in klassischer Zeit und darüber hinaus sehr gebräuchliche Form
der Bildung des gen. pl.; cf. nom. pl. dii, di neben dei; dat. abl. pl. diis, dis,
diibus, dibus neben deis.
auch in klassischer Zeit und darüber hinaus sehr gebräuchliche Form
der Bildung des gen. pl.; cf. nom. pl. dii, di neben dei; dat. abl. pl. diis, dis,
diibus, dibus neben deis.
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
Danke, dass du diesen Blick für mich geworfen hast! (Ich habe gerade keines griffbereit und weiß auch nicht, ob mein halbgroßer Langenscheidt das auch gewusst hätte.)
- Berolinensis
- Beiträge: 4988
- Registriert: Mittwoch 9. September 2009, 16:40
Re: Lateinschule
Da fällt mir auch gleich die Äneis dazu ein:
vi superum saevae memorem Iunonis ob iram
Re: Lateinschule
Nicht auszuschließen, daß Alkuin die Verbesserung in das Hadrianum selbst eingetragen hat, denn die Hs. aus der Stadtbibliothek Cambrai ist eine direkte Abschrift desselben.Robert Ketelhohn hat geschrieben:Ja.ad-fontes hat geschrieben:Dann ist also in caelis die schlechtere Latinität?Die karolingische Textkorrektur hat sich sicherlich infolge der Bemühungen Alkuins durchgesetzt.ad-fontes hat geschrieben:Frage: Ist nicht der Ablativ bei der Frage nach dem wohin angemessener, wenn man über die Auffahrt des Herrn spricht, oder vermag der Akk. besser dem Umstand Rechnung zu tragen, er ist jetzt dort (sitzend zur Rechten Gottes des Vaters), so daß sich diese Form durchsetzte (falls überhaupt die grammatische Gestalt ausschlaggebend war)?
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
Re: Lateinschule
Was heißt subintroductae wörtlich, was sanctimoniales (= konsek. Jgfr.)?
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
• search.php?keywords=&Ȧ=Suchead-fontes hat geschrieben:Was heißt subintroductae wörtlich, was sanctimoniales (= konsek. Jgfr.)?
• viewtopic.php?p=213918#p213918
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
Die Links beantworten die Frage bestens. Daher habe ich ins Suchfeld eben agenda mortuorum eingegeben, bin aber leider nicht fündig geworden. Ich würde es jetzt frei mit Totenagende übersetzen, aber finde das etwas unbefriedigend. Gibt es kein deutsches Wort für "das zu Tuende", wenn jemand hinübergeht?
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
Re: Lateinschule
Der Hildesheimer Vorgänger des Gotteslobs ist das Canta bona.
Bestimme ich die Formen richtig, wenn ich sage: canta: Imp. Sg. zu cantare; bona: Akk. Neutr. Pl. zu bonus, also zu übersetzen als „Singe Gutes“?
Bestimme ich die Formen richtig, wenn ich sage: canta: Imp. Sg. zu cantare; bona: Akk. Neutr. Pl. zu bonus, also zu übersetzen als „Singe Gutes“?
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Durchaus, aber der Name klingt für mich irgendwie nach Kleinbonum.
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
Manch einer nennt das GL heute noch so.Robert Ketelhohn hat geschrieben:Durchaus, aber der Name klingt für mich irgendwie nach Kleinbonum.
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Sprich nicht so despektierlich über Holzis Bischof.Galilei hat geschrieben:das GL
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
vita praesenti transacta, wie der Lateiner sagt..ad-fontes hat geschrieben:Die Links beantworten die Frage bestens. Daher habe ich ins Suchfeld eben agenda mortuorum eingegeben, bin aber leider nicht fündig geworden. Ich würde es jetzt frei mit Totenagende übersetzen, aber finde das etwas unbefriedigend. Gibt es kein deutsches Wort für "das zu Tuende", wenn jemand hinübergeht?
divina agenda = Gottesdienstut baptismum et cetera divina agenda et sepulturam observent
Ergo: agenda mortuorum = Totengottesdienst?
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Ich hätte da „liturgische Handlungen“ oder „sakramentale Handlungen“ gesagt.ad-fontes hat geschrieben:divina agenda = Gottesdienst
Ist denn ersichtlich, was deine Quelle unter jener „Agende“ versteht?ad-fontes hat geschrieben:Ergo: agenda mortuorum = Totengottesdienst?
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
Alles, was sich an die letzte Ölung / Krankensalbung anschließt.
Begleitgebete beim Abscheiden der Seele, Aufbahrung, Bestattung; - also im Prinzip Ordo Romanus L, wenn ich mich recht entsinne.
Begleitgebete beim Abscheiden der Seele, Aufbahrung, Bestattung; - also im Prinzip Ordo Romanus L, wenn ich mich recht entsinne.
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
Re: Lateinschule
Seit Stephen Benko, The meaning of Sanctorum Communio, 1964, wird die These vertreten, daß s.c. soviel bedeutet, wie "Gemeinschaft am Heiligen / an den heiligen [Dingen / Geheimnissen], also als Neutrum zu verstehen sei.
Das Problem, was sich bei dieser Deutung stellt, ist jedoch, daß so gut wie kein Kommentator s.c. in diesem Sinne versteht, sondern die gängige Deutung bzw. Übersetzung als "Gemeinschaft der Heiligen" seit spätpatristischer Zeit bis in die Gegenwart klar dominiert.
Wie ist Benkos These in sprachlicher Hinsicht zu bewerten?
Das Problem, was sich bei dieser Deutung stellt, ist jedoch, daß so gut wie kein Kommentator s.c. in diesem Sinne versteht, sondern die gängige Deutung bzw. Übersetzung als "Gemeinschaft der Heiligen" seit spätpatristischer Zeit bis in die Gegenwart klar dominiert.
Wie ist Benkos These in sprachlicher Hinsicht zu bewerten?
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Als schwach.
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
Ein Freund von mir, der hier manchmal mitliest, hat mich um die Hinzufügung dieser Information gebeten:ad-fontes hat geschrieben:Seit Stephen Benko, The meaning of Sanctorum Communio, 1964, wird die These vertreten, daß s.c. soviel bedeutet, wie "Gemeinschaft am Heiligen / an den heiligen [Dingen / Geheimnissen], also als Neutrum zu verstehen sei.
Das Problem, was sich bei dieser Deutung stellt, ist jedoch, daß so gut wie kein Kommentator s.c. in diesem Sinne versteht, sondern die gängige Deutung bzw. Übersetzung als "Gemeinschaft der Heiligen" seit spätpatristischer Zeit bis in die Gegenwart klar dominiert.
Wie ist Benkos These in sprachlicher Hinsicht zu bewerten?
Die These wurde vor Benko schon von Werner Elert vertreten, nämlich in "Abendmahl und Kirchengemeinschaft in der Alten Kirche hauptsächlich des Ostens" (Berlin 1954). Da ist es sprachlich sehr gut begründet, mit Bezug auf altkirchliche griechische Texte. Die westkirchlichen Spätpatristiker, die es falsch verstanden haben, konnten in der Regel nur noch Latein, kein Griechisch. Für diesen Hinweis danke ich P. Johannes Nothhaas, Mainz.
Re: Lateinschule
Acceptabile sit oder geht acceptabilis sit auch in Ordnung?
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Das kommt darauf an.
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
Wenn oblatio tua oder sacrificium tuum folgt.Robert Ketelhohn hat geschrieben:Das kommt darauf an.
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Na, je nach dem.
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule

Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
Re: Lateinschule
Was paßt besser: futuri oder venturi für griech. μέλλοντος (Εν ζωην του μέλλοντος αιωνος)?
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
Re: Lateinschule
Ach so siehst Du aus...ad-fontes hat geschrieben:
Iúdica me, Deus, et discérne causam meam de gente non sancta
Re: Lateinschule
venturiad-fontes hat geschrieben:Was paßt besser: futuri oder venturi für griech. μέλλοντος (Εν ζωην του μέλλοντος αιωνος)?
Iúdica me, Deus, et discérne causam meam de gente non sancta
-
Vulpius Herbipolensis
- Beiträge: 1064
- Registriert: Sonntag 31. Januar 2010, 19:09
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Vor allem paßt dann auch der Akkusativ.
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
Noch ist nicht Karneval.Niels hat geschrieben:Ach so siehst Du aus...ad-fontes hat geschrieben:
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Das iſt heute das Gewöhnliche. Generell ſind Beyde gleych-wertig. Das Nicæno-Conſtantinopolita-Niels hat geschrieben:venturiad-fontes hat geschrieben:Was paßt besser: futuri oder venturi für griech. μέλλοντος (Εν ζωην του μέλλοντος αιωνος)?
num giebt es auch mit jeder dero beyder Varianten. Darbey ordenete ich in unſerm Contextui je-
nes Wort eher dem claſſiſchen Latino zu, dieſes jedoch dem Uebrigen.
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
Re: Lateinschule
Trifft Ihro allergnädigste Erklärung mutatis mutandis auch auf spero und expecto zu?Robert Ketelhohn hat geschrieben:Das iſt heute das Gewöhnliche. Generell ſind Beyde gleych-wertig. Das Nicæno-Conſtantinopolita-Niels hat geschrieben:venturiad-fontes hat geschrieben:Was paßt besser: futuri oder venturi für griech. μέλλοντος (Εν ζωην του μέλλοντος αιωνος)?
num giebt es auch mit jeder dero beyder Varianten. Darbey ordenete ich in unſerm Contextui je-
nes Wort eher dem claſſiſchen Latino zu, dieſes jedoch dem Uebrigen.
Christi vero ecclesia, sedula et cauta depositorum apud se dogmatum custos, nihil in his umquam permutat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non adponit superflua; non amittit sua, non usurpat aliena. (Vincentius Lerinensis, Com. 23, 16)
- Robert Ketelhohn
- Beiträge: 26022
- Registriert: Donnerstag 2. Oktober 2003, 09:26
- Wohnort: Velten in der Mark
- Kontaktdaten:
Re: Lateinschule
Propter Sion non tacebo, | ſed ruinas Romę flebo, | quouſque juſtitia
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.
rurſus nobis oriatur | et ut lampas accendatur | juſtus in eccleſia.